Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010

2010-11: σχολικό έτος αφιερωμένο στην Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Εισήγηση στην ημερίδα 
που οργανώθηκε από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Β΄ Αθήνας, με θεματική:
«Το σχολείο που νοιάζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα»,
στις 10 Δεκεμβρίου 2010, στο 2ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής.

Από την Ευέλικτη Ζώνη: Λογοτεχνικές Διαδρομές - Ο μικρός πρίγκιπας


Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

Δειγματική διδασκαλία στη Γλώσσα & Ιστορία: Διαθεματική προσέγγιση με άξονα την ιστορικότητα της γραφής


Δειγματική διδασκαλία στη Γλώσσα και την Ιστορία της Δ΄τάξης
Πραγματοποιήθηκε στις 28 Απριλίου 2010, στο 6ο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Παρασκευής, στο πλαίσιο των Επιμορφωτικών Συναντήσεων της Σχολικής Συμβούλου της 21ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Αττικής.
Διδακτικές ενότητες
α) Γραφή, η μνήμη των ανθρώπων – Ο δίσκος της Φαιστού – Η κινεζική γραφή (Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού)
β) Θέματα από την αρχαία Ιστορία: Η γλώσσα που μιλάω (Ιστορία, Δ΄ Δημοτικού)


Διδακτικοί στόχοι για το μάθημα της Γλώσσας

1.  Πραγματολογικοί
Γνωριμία με τα συστήματα γραφής, κυρίως του αρχαίου κόσμου (αλφάβητο, υλικά και μέσα γραφής, τρόποι γραφής).
2.  Εννοιολογικοί
Γνωριμία με τις διαφορετικές σημασίες της λέξης “γράμματα”.
3.   Γραμματολογικοί
Συλλαβισμός (επανάληψη) - Κατανόηση χρονικών προτάσεων – χρήση χρονικών συνδέσμων - Μετατροπή ονοματικής φράσης σε ρηματική (επανάληψη)
 
Διδακτικοί στόχοι για το μάθημα της Ιστορίας 
Οι μαθητές:
Να γνωρίσουν τη διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας και γραφής.
Να κατανοήσουν ότι η γλώσσα είναι δημιούργημα του λαού και εξελίσσεται συνεχώς, ενώ κάποια βασικά στοιχεία της παραμένουν αναλλοίωτα.
Να εκτιμήσουν την αξία της ελληνικής γλώσσας ως εκφραστικού οργάνου για τη δημι­ουργία πολιτιστικών επιτευγμάτων υψηλής στάθμης και τη διαχρονική πορεία της στη μακραίωνη ιστορία του ελληνισμού.
Μέρος Α: Γλώσσα

Διδακτικοί χειρισμοί
Δραστηριότητα: παρουσίαση σύντομης ιστορίας της γραφής
Διδακτικά & Εποπτικά μέσα
·         Παρουσίαση γραπτού και φωτογραφικού υλικού, που αναδεικνύει την ιστορικότητα της ελληνικής γλώσσας, σε μια γραμμή εξέλιξης του τύπου:
Γραμμική Β ’  Φοινικικό αλφάβητο   Γλώσσα κλασικών χρόνων  ελληνιστική κοινή νεοελληνική γλώσσα.


Διδακτικοί χειρισμοί
Οι μαθητές επιχειρούν να διαβάσουν αρχαίες ελληνικές φράσεις, σχετικές με τις ενότητες που έχουν διδαχθεί, προκειμένου:
(α) να εντοπίσουν στοιχεία για να κατανοήσουν τη συνεχή εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας μέσα από το πέ­ρασμα των αιώνων,
(β) να κατανοήσουν ότι η νεοελληνική γλώσσα είναι η φυσική εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής με ενδιάμεσο στάδιο την αλεξανδρινή κοινή,
(γ) να εξοικειωθούν με την έννοια της αλληλεπίδρασης που παρατηρείται ανάμεσα στις γλώσσες των λαών που κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες έρχονται σε επαφή, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται από τις κοινές λέξεις ή ρίζες λέξε­ων που μπορούν να εντοπίσουν σε διαφορετικές γλώσσες.
Παράλληλη δραστηριότητα
(επέκταση του γ΄ διδακτικού χειρισμού)
Θέμα: “Γνωριμία με θρυλικούς απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην κεντρική Ασία:
Η περίπτωση της φυλής των Καλάς στο Πακιστάν”

·         Μελέτη στοιχείων από τον πολτισμό και τη γλώσσα των Καλάς, της Κεντρικής Ασίας  (Πακιστάν). Γλωσσολόγοι, εθνολόγοι και άλλοι ερευνητές έχουν ισχυριστεί ότι στη γλώσσα των Καλάς [μια γλώσσα χωρίς σύστημα γραφής] επιβιώνουν στοιχεία αρχαιοελληνικών λέξεων, που διατηρούν έως σήμερα την αρχαία σημασία τους. Οι ίδιοι οι Καλάς ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου. 
Το θέμα κινητοποιεί το ενδιαφέρον των μαθητών, αλλά απαιτεί πολύ "λεπτούς" διδακτικούς χειρισμούς και κριτική αξιολόγηση των πληροφοριών που αντλούμε από το διαδίκτυο! Αρκετά ενδιαφέρον είναι το σχετικό ντοκιμαντέρ του BBC με τίτλο "Στα βήματα του Μ. Αλεξάνδρου". Στιγμιότυπα από τη σημερινή καθημερινότητα των Καλάς παρουσιάζουμε στο παρακάτω βίντεο: